Przejdź do zawartości

Penelopa rdzawobrzucha

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Penelopa rdzawobrzucha
Penelope purpurascens[1]
Wagler, 1830
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

grzebiące

Rodzina

czubacze

Rodzaj

Penelope

Gatunek

penelopa rdzawobrzucha

Synonimy
  • Meleagris cristata Linnaeus 1758[2]
  • Penelope cristata[2][3]
  • P. p. purpurascens Wagler, 1830
  • P. p. aequatorialis Salvadori & Festa, 1900
  • P. p. brunnescens Hellmayr & Conover, 1932
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Penelopa rdzawobrzucha[5] (Penelope purpurascens) – gatunek dużego ptaka z rodziny czubaczy (Cracidae). Występuje od Meksyku przez Amerykę Centralną po północną i północno-zachodnią Amerykę Południową. Bliski zagrożenia wyginięciem.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Wyróżnia się trzy podgatunki P. purpurascens[6][3]:

  • P. p. purpurascens Wagler, 1830
  • P. p. aequatorialis Salvadori & Festa, 1900
  • P. p. brunnescens Hellmayr & Conover, 1932

Dawniej za podgatunek penelopy rdzawobrzuchej uznawano także penelopę zielonawą (P. jacquacu), ale różnią się budową tchawicy. W niewoli odnotowano hybrydyzację z penelopą gujańską (P. marail), piskliwą (P. pileata) i krzykliwą (P. superciliaris)[3].

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Poszczególne podgatunki zamieszkują[6]:

  • P. p. purpurascens – północno-zachodni i północno-wschodni Meksyk do Hondurasu i Nikaragui
  • P. p. aequatorialis – południowy Honduras do północno-zachodniej Kolumbii i południowo-wschodniego Ekwadoru
  • P. p. brunnescens – północna Kolumbia do wschodniej Wenezueli

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Penelopa rdzawobrzucha w Parku Narodowym Volcán Arenal (Kostaryka)

Największy ptak z rodzaju Penelope o długości ciała: 72–91 cm; masie: 1,5–2,5 kg[7]. Upierzenie ciemne, kasztanowobrązowe z wydatnym czerwonym workiem gardłowym[7].

Ekologia i zachowanie

[edytuj | edytuj kod]
Biotop

Spotykany w wilgotnych lasach lub na ich obrzeżach do wysokości 2300 m n.p.m.[7]

Zachowanie

Ptak osiadły, podejmujący okresowe wędrówki w górskie tereny swego zasięgu[7]. Spotykany samotnie, w parach lub małych grupach[7].

Pożywienie

Pokarm stanowią przede wszystkim owoce, czasami owady[7].

Lęgi

Okres lęgowy przypada na porę deszczową[7]. Buduje duże gniazdo z patyków i gałęzi, w którym składa zwykle 2 jaja[7].

Status

[edytuj | edytuj kod]

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody penelopa rdzawobrzucha od 2021 roku klasyfikowana jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened). Wcześniej miała status gatunku najmniejszej troski (LC – Least Concern). W 2019 roku organizacja Partners in Flight szacowała, że liczebność światowej populacji mieści się w przedziale 50–500 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy[4]. Penelopa rdzawobrzucha mimo intensywnych polowań jest ptakiem pospolitym na większości zajmowanych przez siebie terenów[7].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Penelope purpurascens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b D. Lepage: Crested Guan Penelope purpurascens – synonyms. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
  3. a b c Crested Guan (Penelope purpurascens). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2021-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)]. (ang.).
  4. a b Penelope purpurascens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  5. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cracidae Rafinesque, 1815 – czubacze – Guans (wersja: 2021-04-05). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-05-16].
  6. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Megapodes, guans, guineafowl, New World quail. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-05-16]. (ang.).
  7. a b c d e f g h i Ptaki. Encyklopedia, Warszawa: PWN, 2009, s. 109, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]